Gündəlik həyatımızda atmadığımız elektron cihazlarımız var, xüsusən də telefonlar və kompüterlər. Bu cihazların və onların batareyalarının üzərində yazılan “amper” ifadəsinə heç fikir vermisinizmi?

Fizika düsturlarından xatırlayacağımız bu termin telefondan kompüterə, batareyada, bir çox yerdə qarşımıza çıxır.

Amper sadəcə bir keçiricidən keçən elektrik cərəyanının intensivliyi kimi müəyyən edilə bilər. Adını fransız fiziki Andre Mari Amperin şərəfinə almışdır. Onun simvolu (A); düsturlarda (I) kimi istifadə olunur.

Cərəyan növləri sabit cərəyan və dəyişən cərəyan olaraq ikiyə bölünür. Düz cərəyan televizor, telefon, soyuducu, kompüter kimi cihazlarda istifadə olunur. Digər tərəfdən, alternativ cərəyan (AC) qısa müddətdə istiqamətini davamlı olaraq dəyişən bir cərəyan növüdür. Buna misal olaraq şəhər elektrik enerjisini göstərmək olar. Amper bu cərəyanlar üçün ölçü vahididir.

Amper, Volt və Vatt arasındakı fərq nədir?

Tez-tez birlikdə istifadə edildiyini eşitdiyimiz bu terminləri ayırd etmək faydalıdır. Amper cərəyanı ölçmək üçün istifadə edilən vahiddir, Volt gərginliyi hesablamaq üçün istifadə olunur və Vatt gücü hesablamaq üçün istifadə olunur. Bu terminləri su borusu nümunəsi ilə daha yaxşı başa düşə bilərik. Cari (amper) borudan axan suyun miqdarıdır. Gərginlik (volt) su təzyiqi, güc (vat) isə suyun gücü kimi düşünülə bilər. Borudan çoxlu su keçdikdə, cərəyan artır.

Onların arasındakı əlaqəni sadə düsturla ifadə edə bilərik:

P (vat/güc) = V (volt/gərginlik) * I (amper/cari)

Bəs, bu məlumat gündəlik həyatımızda bizə nə verəcək?

İşin formul ölçüsünü bir kənara qoysaq, elektron cihazların seçimində gücləndiricinin bizim üçün əhəmiyyəti ön plana çıxır. Yeni elektron cihaz alarkən onlarla texniki detallar arasından lazımını tapmağa və düzgün seçim etməyə çalışırıq. Bu nöqtədə mövcud məlumatlardan istifadə etmək işimizi xeyli asanlaşdıracaq.

Amper yüksək olarsa nə olar?

Şarj cihazımızın cari dəyəri batareyanın üzərində yerləşir. Məsələn, 20,0 V = 7,5 A ifadəsində, şarj cihazının dəyəri 7,5 Amperdir. Bu rəqəm cihazımızın şarj sürətini müəyyən edir. Cərəyan nə qədər yüksək olsa, şarj sürəti bir o qədər qısa olacaq. Su borusu nümunəsini nəzərə alsaq, axan suyun miqdarı nə qədər çox olarsa, yeri doldurma sürəti də o qədər yüksək olar.

Yüksək cərəyan batareyama zərər verə bilərmi?

Yüksək cərəyanın cihazı zədələyəcəyini dəqiq deyə bilmərik, əslində çoxları üçün üstünlük səbəbidir. Digər tərəfdən, yüksək amperli şarj cihazı tez doldurulsa da, uzun müddətdə batareyanın ömrünü qısaldır və qorunma olmadığı təqdirdə həddindən artıq yüklənməyə səbəb olur. 

Məsələn, yuxarıdakı misalda, əgər şarj cihazımız 20,0 V= 7,5 A, kompüterimiz isə 20,0 V= 3,25 A-dırsa, kompüter 3,25 A-a qədər enerji doldura bilər. Ancaq kompüter 7,5 A olduğu halda, şarj cihazı 3,25 A olarsa, həm kompüter, həm də şarj cihazı zədələnəcəkdir.

Hansı növ şarj cihazı almalısınız?

Smartfonlarda istifadə olunan materiallar arasında ən çox xarab olan və ya itən məhsul kimi şarj cihazları ağla gəlir. Yeni bir şarj cihazı almağı planlaşdırırsınızsa, sonradan hər hansı bir problemlə qarşılaşmamaq üçün düzgün şarj cihazını seçməyə diqqət etməlisiniz. Qarşılaşa biləcəyiniz problemlərdən qaçınmaqla yanaşı, cihazın işinə təsir edən müxtəlif amillərə də diqqət yetirməlisiniz.

CE sertifikatı və mAh reytinqi

Yeni bir şarj cihazı alarkən nəzərə alınmalı olan ən vacib elementlərdən biri CE sertifikatıdır. Bu, məhsulun bütün tələb olunan sınaqlardan keçdiyinə zəmanət verən bir sertifikat növüdür. Bu sertifikatı olmayan bir şarj cihazından istifadə etməyi planlaşdırırsınızsa, məhsulun orijinal və keyfiyyətli olmasına əmin olmalısınız.

Almaq və ya yoxlamaq fikrində olduğunuz şarj cihazının növü mobil telefonunuzun enerji miqdarından aşağı olmamalıdır. Beləliklə, şarj cihazı telefonunuzun enerji miqdarından aşağı mAh olmamalıdır. Cihazınız üçün uyğun şarj cihazınız yoxdursa, telefonunuzun batareyasını zədələyə və onun ömrünü qısalda bilərsiniz.

Ümumiləşdirsək, şarj cihazı alarkən nəzərə alınmalı olanlar bunlardır;

Tanınmış və etibarlı brendlərin zəmanətli məhsullarına üstünlük verilməlidir.

Cihazımızın volt/amper dəyərinə uyğun bir şarj cihazı seçilməlidir.

Mümkünsə cihazımızın markası ilə eyni markaya üstünlük verilməlidir.